Uعصبی شده توسط تقریبا رژیم تئوکراتیک ایران سه ماه پس از گسترش اعتراضات، به نظر می‌رسد که در حال سردرگمی است. روحانیون در اولین امتیاز بزرگ خود از زمان شروع تظاهرات در ماه سپتامبر پس از مرگ مهسا امینی به دلیل بی حجابی «مناسب»، اشاره کردند که در حال انحلال نیروی پلیس اخلاقی هستند که مهسا امینی در بازداشت وی درگذشت. محمدجعفر منتظری، دادستان کل، گفت که «تعطیل شده بود» و افزود که به جای آن روش‌های نامشخص «فرهنگی» اتخاذ خواهد شد. او وعده داد که در اواسط دسامبر تصمیمی در مورد لغو کامل حجاب اجباری گرفته خواهد شد.

قبلاً در خیابان ها پرتاب شده است. «گشت ارشاد» پلیس اخلاق، که مکان‌های عمومی را برای دستگیری زنان جوان می‌کشید و آنها را برای آموزش مجدد می‌برد، در آغاز ناآرامی ناپدید شد، زمانی که معترضان شروع به آتش زدن وانت‌هایشان کردند. میلیون ها زن حجاب خود را کنار گذاشته اند و گاه آن را می سوزانند. سلبریتی هایی که قبلاً برای مداحی رژیم می پرداختند، با سر برهنه ظاهر شدن، از دختران دانش آموز سرکش الگوبرداری کردند. هفته هاست که زنان بی حجاب از جلوی چشمان کوبنده نیروهای امنیتی عبور کرده اند. معلمی که از زنان سربرهنه سوار بر هواپیما و عبور از کنترل پاسپورت شگفت زده می شود، می گوید: «این کشور متفاوتی است.

اکنون معترضان می خواهند نهادهای ایران را تغییر دهند یا براندازند و کتاب های اساسنامه را بازنویسی کنند. برای 43 سال، محجبه نگه داشتن زنان نماد تعیین کننده جمهوری بوده است، که مظهر اجرای دقیق شریعت (قوانین اسلامی) است. روح الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، آن را «پرچم انقلاب» نامید. یک روحانی با ارتباط خوب می گوید: «این دیوار برلین رژیم است. او بر این باور است که سرنگونی آن “نشانی از فروپاشی حکومت دینی” خواهد بود.

مردان دولت می خواهند از قانون قدیمی حمایت کنند. گاردهای امنیتی در ادارات دولتی و دادگاه ها، جایی که روحانیون هنوز تعداد زیادی از معترضان را به اعدام محکوم می کنند، لباس «مناسب» را اعمال می کنند. مقامات تهدید می‌کنند که بانک‌ها و مغازه‌هایی را که به زنان بدحجاب خدمات می‌دهند را تعطیل خواهند کرد. صداهای رژیم اصرار دارند که دادستان کل سوء تفاهم شده است. و مقام معظم رهبری، آیت الله علی خامنه ای، می فرمایند که «هر آشوبگر، هر تروریست» به قول خودش مخالفانش باید مجازات شود. از زمان شروع اعتراضات، گروه های حقوق بشر می گویند که حدود 470 نفر کشته و حداقل 18000 نفر بازداشت شده اند (به جزئیات گرافیکی مراجعه کنید).

اما روحانیون حاکم که احساس می‌کنند سرکوب نتوانسته ناآرامی‌ها را سرکوب کند، بر سر اینکه چه کاری باید انجام دهند اختلاف نظر دارند. رئیس جمهور معمولاً تندرو، ابراهیم رئیسی، در سخنرانی خود در 7 دسامبر در یکی از دانشگاه های تهران، پایتخت، “انتقاد منصفانه” از دولت خود را پذیرفت. با این حال پسران قلدر او دانش آموزانی را که در بیرون تظاهرات می کردند، کتک زدند. برخی از افراد امنیتی طرفدار جایگزینی پلیس اخلاق با دوربین‌های هوشمندی هستند که زنان بدحجاب را به تلفن‌های همراهشان متصل می‌کنند و پیام‌های متنی برای آن‌ها ارسال می‌کنند که جریمه می‌کنند.

اما رونوشت های لو رفته از جلسات رسمی نیاز به لمس سبک تری دارد. سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، گارد پراتوری رژیم، پیشنهاد بازگرداندن محمد خاتمی، رئیس‌جمهور سابق سانسور شده به‌خاطر دیدگاه‌های اصلاح‌طلبانه‌اش را برای پر کردن شکاف بین حاکمان و معترضان مطرح کرده است.

حتی مرتجع ترین روحانیون، ستون فقرات حکومت دینی، ممکن است متزلزل شوند. بیشتر آنها خواهان حفظ حجاب و تفکیک جنسیتی هستند اما تحمیل مجدد آنها به زور را زیر سوال می برند. یکی می گوید: «خامنه ای در حال تبدیل شدن به یک اقلیت حتی در میان محافظه کاران است. آیت الله العظمی علی سیستانی، روحانی ارشد شیعه، از محل اقامت خود در کشور همسایه عراق، از روحانیون ارشد ایران به دلیل لعن کردن معترضان انتقاد کرده است.

اما به هر حال ممکن است برای کارکرد امتیازات دیر باشد. اعتماد به سخنان روحانیون از بین رفته است. بسیاری اظهارات دادستان کل را نیرنگی برای ایجاد تفرقه بین معترضان دانستند. دیگران فکر می کردند که این فقط واکنشی به آب و هوا است. پلیس اخلاق معمولاً در زمستان های سرد ایران، زمانی که زنان پوشش می دهند، چهره خود را پایین می آورند. برخی فکر می کردند که دولت فقط نام جدیدی به پلیس اخلاق خواهد داد.

و بسیاری از ایرانیان چیزی بیش از پایان دادن به قوانین پوشش اسلامی می خواهند. دانشجویان یک پلی تکنیک در تهران در 16 آذر فریاد زدند: «با حجاب یا بی حجاب، به سوی انقلاب». بسیاری از ایرانیان با احساس جسارت، روحانیت اصلاح‌طلب را نیرویی مصرف‌شده می‌دانند و می‌خواهند آیت‌الله‌ها، هر نقطه‌ای که دارند، قدرت را تسلیم کنند.

فراخوان برای یک اعتصاب عمومی سه روزه که در 5 دسامبر آغاز شد، بیشتر از اعتصاب های قبلی مورد توجه قرار گرفت. بسیاری از مغازه ها، از جمله در بازارهای ناقوس، کرکره های خود را در تهران پایین کشیدند. مقامات هشدار دادند که اماکنی که به اعتصاب می پیوندند برای همیشه بسته خواهند شد، اما تهدیدات معترضان به تحریم آنهایی که باز مانده بودند تأثیر بیشتری گذاشت.

با این حال، آونگ ایران عادت به تاب خوردن وحشیانه دارد. در دهه 1930، آخرین پدر سکولاریزه شاه، حجاب را ممنوع کرد و به پلیس خود دستور داد که آن را از سر زنان درآورد. معترضان امروزی در آرزوی روزی هستند که در آن، در مسائل لباس و خیلی چیزهای دیگر، ایرانیان بتوانند خودشان انتخاب کنند. ■