منT WAS بود لفاظی که در میان پوپولیست های اروپایی بسیار رایج شده است. “انبوهی” از مهاجران آفریقایی در حال فرود آمدن به سرزمین مادری بودند و “خشونت، جنایات و اعمال غیرقابل قبول” را با خود می آوردند. آمدن آنها توطئه ای برای تغییر جمعیت شناسی یک ملت سرافراز بود. هر چند نترس رئیس جمهور که به عنوان یک فرد خارجی مصمم به برهم زدن نظم سیاسی نامزد انتخابات شد، قول داد اقدامات فوری برای تامین امنیت مرزهای کشورش انجام دهد.

یک چیز آن را متفاوت کرد: این زبان نه از مارین لوپن یا جورجیا ملونی، بلکه از زبان کیس سعید، رئیس جمهور تونس آمده است.

اظهارات او در جلسه شورای امنیت ملی در 21 فوریه طنز تلخی داشت. شهروندان او پس از عبور از دریای مدیترانه به اروپا مدت‌هاست که از چنین لفاظی‌هایی استقبال می‌کنند – و ریاست‌جمهوری مستبد او باعث شده است که تعداد بیشتری از آنها در این سفر تلاش کنند. با این حال، در حالی که اقتصاد تونس به هم می ریزد و خشم مردم افزایش می یابد، او همان زبان را علیه مهاجران در میان خود به کار گرفته است.

انتخاب آقای سعید در سال ۲۰۱۹ محصول سال‌ها ناکارآمدی سیاسی بود. پس از سرنگونی دیکتاتور قدیمی خود، زین العابدین بن علی، تونسی ها در سال 2011، این کشور بر اثر نزاع بین احزاب اسلام گرا و سکولاریست فلج شد. هیچکدام به ویژه در رفع مشکلات بومی – اقتصاد ضعیف، فساد گسترده، نابرابری عمیق – که بسیاری از شهروندان را ناراحت کرده بود، خوب نبود. این باعث شد 73 درصد از رای دهندگان مایل به حمایت از آقای سعید، استاد حقوق کمتر شناخته شده با رفتار روباتیک و تنها مبهم ترین پلت فرم مبارزات انتخاباتی باشند.

او بیشتر دوران ریاست جمهوری خود را صرف از بین بردن یک دموکراسی جوان کرده است. او در سال 2021 بخش‌های زیادی از قانون اساسی را به حالت تعلیق درآورد و تانک‌هایی را برای بستن درهای پارلمان فرستاد. قانون اساسی جدید، که سال گذشته در یک همه پرسی ناموفق به تصویب رسید، تضمین کرد که او می تواند به عنوان یک رئیس جمهور قدرتمند بدون کنترل و تعادل قوه مقننه حکومت کند.

طی چند هفته گذشته پلیس فهرستی از منتقدان را جمع آوری کرده است. رهبران هر دو حزب اسلام گرا و سکولار از خانه های خود بیرون کشیده شدند. مدیر یک ایستگاه رادیویی محبوب، یک وکیل برجسته و رئیس یک باشگاه فوتبال نیز همینطور بودند. اکنون انتقاد از رئیس جمهور در واقع یک جرم کیفری است.

انتقادات زیادی وجود دارد، زیرا آقای سعید برای اصلاح یک اقتصاد در حال غرق شدن کار کمی انجام داده است. تورم سالانه در ژانویه به 10 درصد رسید. بیکاری 15 درصد است. یک سوم فارغ التحصیلان دانشگاه و سهم بیشتری از جوانان نمی توانند کار پیدا کنند. این ارز از سال 2011 تاکنون 55 درصد از ارزش خود را از دست داده است. زیر کوهی از بدهی عمومی ناخالص به ارزش 89 درصد مدفون تولید ناخالص ملیتونس برای پرداخت هزینه واردات تلاش می کند. کمبود شکر، ماکارونی و سایر مواد اولیه وجود داشته است. مذاکرات نجات با صندوق بین المللی پول به بن بست رسیده اند.

تونسی ها برای فرار از کشور راکد و مستبد خود ناامید هستند. یک نظرسنجی که سال گذشته توسط یک اتاق فکر حامی کسب و کار انجام شد نشان داد که 71 درصد از فارغ التحصیلان دانشگاه های دولتی خواهان مهاجرت هستند. تونسی‌های تحصیل‌کرده یا ثروتمند سوار هواپیماهای خود به غرب، خلیج‌فارس یا به طعنه‌آمیز، آفریقای جنوب صحرا می‌شوند. مردم بیچاره تونس شانس خود را در دریای مدیترانه امتحان می کنند. در سال 2019، سالی که آقای سعید روی کار آمد، بیش از 2600 نفر با قایق به ایتالیا رسیدند. در سال 2022 بیش از 18000 نفر در گذرگاه خطرناک تونس شهامت کردند.

بازی سرزنش کردن

کسانی که باقی می مانند، ایمان خود را به آقای سعید که محبوبیتش کاهش یافته است، از دست می دهند. او انبوهی از بزهای قتل عام را مسئول مشکلات تونس می داند: سیاستمداران فاسد، دلالان قیمت، سفارتخانه های خارجی. اکنون او مهاجران سیاه پوست را در اظهارنظرهایی به این فهرست اضافه کرده است که حتی از اریک زمور، رادیکال ضد مهاجر که در انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته فرانسه نامزد شده بود، تمجید کرد. وی در توئیتر خود نوشت: «کشورهای مغرب خود شروع به به صدا درآوردن زنگ خطر در مواجهه با موج مهاجرت کرده‌اند.

نزدیکی به اروپا در واقع تونس را به ایستگاهی برای مهاجرانی تبدیل کرده است که از کشورهایی مانند ساحل عاج عازم آن هستند. اما تعداد آنها کم است. مجمع حقوق اقتصادی و اجتماعی تونس تخمین می زند که تنها 21000 مهاجر غیرقانونی از کشورهای جنوب صحرای آفریقا در یک کشور 12 میلیونی وجود دارد. بسیاری در طول اقامت خود در تونس کارهای یدی انجام می دهند. سوء استفاده و دزدی دستمزد رایج است. اگر این توطئه ای برای تغییر جمعیت شناسی تونس باشد، طرح ضعیفی است.

برخی از مردم تونس از اظهارات آقای سعید خشمگین شدند. صدها نفر در 25 فوریه به تظاهرات پیوستند. نبیل عمار، وزیر امور خارجه، مجبور شد شبه عذرخواهی کند و گفت که دولت از همه مهاجران در تونس محافظت خواهد کرد. اما سخنان آقای سعید مخاطبان پذیرایی هم پیدا کرد. گروه‌های حقوق بشر می‌گویند ده‌ها مهاجر سیاه‌پوست پس از اظهارات او مورد حمله یا سرقت قرار گرفتند. یک گروه دانشجویی نیجریه ای به اعضای خود هشدار داد که سوار مترو نشوند و در محله های محبوب پایتخت معطل نشوند.

نژادپرستی ابزار مفیدی برای عوام فریبی در همه جا است. اما آقای سعید در حال کم شدن افراد مقصر است. نگرانی های فزاینده ای وجود دارد مبنی بر اینکه تونس بدون هیچ گونه اقدامی نکول کند صندوق بین المللی پول معامله. این امر اقتصاد آن را بیشتر غرق می‌کند و حتی تعداد بیشتری از شهروندانش را سوار قایق می‌کند تا سفر ناامیدانه خود را انجام دهند. ■