تیبه سمت پایان جنگ جهانی دوم فرانکلین دی. روزولت در گردهمایی سرنوشت ساز رهبران جهان شرکت کرد که به تعیین مسیر ژئوپلیتیک برای چندین دهه کمک کرد. نه، نه نشست یالتا. سریعا بعد از FDRچرچیل و استالین جهان را در حوزه‌های نفوذ تقسیم کرده بودند، رئیس‌جمهور آمریکا به سمتی رفت. ایالات متحده کشتی نیروی دریایی برای دیدار بی سر و صدا با عبدالعزیز بن سعود، پادشاه عربستان سعودی. در ازای حمایت از حاکمیت سعودی ها در سرزمین مقدس، پادشاه موافقت کرد که شرکت های نفتی آمریکایی به نفت کشورش دسترسی داشته باشند.

با تکیه بر بهره برداری طولانی مدت از ذخایر ایران توسط شرکت نفت انگلیس و ایران (اکنون) BPائتلاف سعودی-آمریکایی محور نفتی را تشکیل داد که باعث شد بزرگان غربی ابتدا به خلیج فارس و سپس به دیگر طول های دوردست نگاه کنند. برای چندین دهه، پنج شرکت بزرگ نفتی بخش خصوصی جهان – اکسون موبیل آمریکا و شورون، بریتانیا BP و شل و توتال انرژی فرانسه از آمریکای جنوبی تا سیبری حفاری کرده اند. اکنون چرخشی از عوامل ژئوپلیتیکی، اقتصادی و محیطی باعث می‌شود که این «ابر بزرگ‌ها» به طور فزاینده‌ای نه به شرق و غرب، بلکه به شمال و جنوب نگاه کنند.

این هم‌سویی زمانی صورت می‌گیرد که خزانه‌های بزرگ نفت پس از دو سال بالا بودن قیمت‌های انرژی پر شده است (نمودار را ببینید). در 2 فوریه، شل سود خالص سالانه 42 میلیارد دلاری سال 2022 را معرفی کرد که بیش از دو برابر رقم سال قبل و بالاترین میزان در بیش از یک قرن اخیر به عنوان یک شرکت سهامی عام است. این امر پس از اعلام اکسون موبیل مبنی بر رکورد سود خالص سالانه 56 میلیارد دلاری صورت گرفت. رقیب اصلی داخلی آن، شورون، گزارش داد که سود خالص خود بیش از دو برابر شده و به 37 میلیارد دلار رسیده است. BP و TotalEnergies به ترتیب در 7 و 8 فوریه به جمع آوری اضافه شدند.

در مجموع، این پنج شرکت بزرگ در سال گذشته حدود 150 میلیارد دلار سود به دست آوردند و می توانند در سال 2023 دوباره به همان میزان سود ببرند. در ماه ژانویه، اکسون موبیل اعلام کرد که در سال جاری و سال آینده بیش از 35 میلیارد دلار در مجموع به صاحبان خود کمک خواهد کرد. بخشی از درآمدها صرف پرداخت بدهی می شود. با این حال، بسیاری از بقیه مجددا سرمایه گذاری خواهند شد.

پس از چندین سال سرمایه گذاری سرکوب شده در نفت و گاز، نتیجه تخریب تقاضای ناشی از بیماری همه گیر و خصومت سیاست های مرتبط با آب و هوا، نفت بزرگ بار دیگر برای یافتن نفت و کندن آن از زمین هزینه می کند. اس&پ یک شرکت تحقیقاتی گلوبال تخمین می‌زند که هزینه‌های سرمایه‌ای بالادستی در سرتاسر جهان برای کل صنعت، از جمله شرکت‌های بزرگ بخش خصوصی و شرکت‌های ملی نفت، حدود ۴۵۰ میلیارد دلار در سال گذشته بوده است که از پایین‌ترین رقم ۱۵ سال اخیر یعنی ۳۵۰ میلیارد دلار یا بیشتر در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته است. امسال ممکن است هنوز بالاتر باشد.

تغییر عرض جغرافیایی

این همه پول جدید به همان مکان های قدیمی سرازیر نمی شود. ادوارد مورس از بانک سیتی گروپ می گوید که غول های نفتی غرب در حال تجربه «تغییر اساسی در تفکر» هستند. شرکت‌های آمریکایی در حال شکست دادن عقب‌نشینی از مناطق دوردست «مرز» هستند که سرشار از ریسک‌های سیاسی هستند، زیرساخت‌های لازم برای عرضه هیدروکربن‌ها را تا حد امکان پاکیزه به بازار ندارند یا هر دو. رقبای اروپایی کمتر ریسک گریز آنها از برخی از پروژه های آمریکایی خود به نفع آفریقا، با پتانسیل پیشرفت های جدید سازگارتر با آب و هوا اجتناب می کنند. در هر دو مورد، نتیجه، همسویی مجدد تجارت نفت در امتداد خطوط طول جغرافیایی است.

برای سوپرمجرهای آمریکایی، این به معنای علاقه کمتر به خارج از قاره آمریکا است. اکسون موبیل، مانند اکثر شرکت های غربی، روسیه را پس از حمله به اوکراین ترک کرده است. همچنین دارایی‌ها را در کشورهایی مانند کامرون، چاد، گینه استوایی و نیجریه تخلیه کرده یا می‌خواهد تخلیه کند. شورون پروژه هایی را در بریتانیا و دانمارک (و همچنین برزیل) فروخته است و امتیازات در حال انقضای آن در اندونزی و تایلند را تمدید نکرده است.

جیمز وست از Evercore، یک بانک سرمایه گذاری، می بیند که شورون و اکسون موبیل مقدار زیادی از هزینه های سرمایه خود را به آمریکای جنوبی و خود ایالات متحده منتقل می کنند. ExxonMobil سرمایه گذاری زیادی در زمینه های جدید در گویان انجام می دهد. شورون در نظر دارد امسال بیش از یک سوم هزینه سرمایه خود را به شیل آمریکا و 20 درصد دیگر را به خلیج مکزیک اختصاص دهد. ماه گذشته نیز، با برکت رئیس جمهور جو بایدن، تجارت مقداری نفت خام از ونزوئلا، دیکتاتوری که مدت ها در لیست شیطان های آمریکا قرار داشت، دوباره آغاز کرد.

غول های نفتی اروپایی نیز در حال کاهش قرار گرفتن در شرق و غرب خود هستند. BP و شل، مانند اکسون موبیل، روسیه را ترک می کنند که به ترتیب به 25 و 5 میلیارد دلار کاهش می یابد. شل همچنین از شر دارایی های شیل خود در تگزاس خلاص شده و برخی از آنها را در خلیج مکزیک برای فروش گذاشته است. BP دارایی های نفتی مکزیک خود را واگذار می کند و انتظار می رود از آنگولا، آذربایجان، عراق، عمان و امارات متحده عربی خارج شود. TotalEnergies در حال خروج از شن های نفتی کانادا است.

در عوض، نگاه اروپایی‌ها، مانند رقبای آمریکایی‌شان، به سمت جنوب است. در ژانویه، کلودیو دسکالزی، رئیس انی، یک سرگرد غیرفوق العاده ایتالیایی، از اروپا خواست به آفریقا نگاه کند، زیرا به دنبال جایگزینی انرژی روسیه است. او استدلال کرد که چنین «محور جنوب-شمال»، دسترسی اروپا به سوخت‌های فسیلی سنتی، و همچنین به جایگزین‌های پاک‌تری مانند انرژی‌های تجدیدپذیر و هیدروژن (که می‌تواند با کشتی یا لوله به شمال ارسال شود) را افزایش می‌دهد. در 28 ژانویه انی اعلام کرد که یک قرارداد 8 میلیارد دلاری گاز طبیعی با شرکت ملی نفت لیبی امضا کرده است (که شامل مقداری پول برای جذب و ذخیره کربن است). شل و اکوینور، شرکت نفت دولتی نروژ، قراردادی با تانزانیا برای ساخت گاز طبیعی مایع 30 میلیارد دلاری امضا کردند.LNGترمینال در کشور آفریقای شرقی. TotalEnergies در پروژه های گازی در موزامبیک و آفریقای جنوبی سرمایه گذاری می کند.

دو دلیل اصلی برای این همسویی وجود دارد. اولین مورد، یکی از دغدغه های اصلی آمریکایی ها، مربوط به ریسک ها و بازده است. در دوره های قبلی با قیمت بالای نفت، کارفرمایان نفت، به قول یکی، «مثل ملوانان مست» خرج می کردند. سرمایه گذاری بیش از حد و کنترل ناکافی هزینه در سال های دور منجر به ضایعات عظیم و تولید بیش از حد شد. در سال‌های قبل از همه‌گیری کووید-۱۹، پروژه‌های نفتی از دریای خزر تا حوضه پرمین میلیاردها دلار ضرر کردند. ده ها میلیارد دیگر از ارزش سهامداران دود شد.

این روزها سرمایه گذاران انضباط سرمایه بیشتری را از کارفرمایان نفت می خواهند. و رؤسا گوش می دهند. مخارج سرمایه‌ای ترکیبی صنعت، اگرچه نسبت به پایین‌ترین سطح اخیر خود افزایش یافته است، اما همچنان از اوج نزدیک به 800 میلیارد دلار در سال 2014 کاهش یافته است. بیشتر آن صرف سرمایه‌گذاری‌های «دوره کوتاه» می‌شود که به جای ده یا بیشتر، در عرض پنج سال بازدهی ایجاد می‌کنند. جولی ویلسون از مشاوران Wood Mackenzie می‌گوید: «من از دهه 1990 در این صنعت بوده‌ام و هرگز ندیده‌ام اینقدر بر کارایی تمرکز کرده‌ام. این تلاش برای کارآیی به معنای شرط‌بندی‌های مخاطره‌آمیز کمتر در مکان‌های غیرقابل مهمان‌پذیری مانند قطب شمال یا اعماق اقیانوس و پروژه‌های بیشتر در حوزه‌های قضایی آشنا با سیاست و زمین‌شناسی کمتر دلهره‌آور است.

برای شرکت های آمریکایی، البته، هیچ کجا به اندازه ایالات متحده آشنا نیست. آنها آمریکای جنوبی را نیز درک می کنند. و بخش‌هایی از حیاط خلوت‌شان را که کمتر می‌شناسند، مانند گویان، که مدت‌ها شایعه ثروت نفتی‌اش تنها در سال 2015 تایید شد، ممکن است از جنبه‌های مهمی از نظر سیاسی خطر کمتری داشته باشد. بر خلاف همتایان خود در بسیاری از حکومت‌های مستبد ملعون به منابع، که نمی‌توانند آینده‌ای را بدون نفت تصور کنند، سیاستمداران در مکان‌هایی با منابع تازه کشف‌شده در مورد چشم‌انداز خود محتاط‌تر هستند. در نتیجه، آنها تمایل دارند شرایط مطلوب تری را به شرکت های نفتی ارائه دهند تا هیدروکربن ها را سریعتر به بازار عرضه کنند. در گویان، اکسون موبیل از اولین اکتشاف نفت در آب های عمیق به تولید تنها در چند سال گذشته رسید.

برای اروپایی ها، کشورهای آفریقایی که اغلب روابط منطقی با قدرت های استعماری سابق خود دارند، به دلیل مشابهی جذاب به نظر می رسند. در مورد عقب نشینی آنها از آمریکا، شرکت های اروپایی از ارتباط خود با صنعت نفت آمریکا، با شهرت قهوه ای غیرقابل معذرت خواهی آن، نگران هستند. در سال 2021، TotalEnergies به دلیل مخالفت گروه لابی با یارانه خودروهای الکتریکی، قیمت‌گذاری کربن و قوانین سخت‌تر در مورد انتشار متان، یک گاز گلخانه‌ای قوی، از موسسه نفت آمریکا خارج شد.

با انجام این کار، شرکت‌های اروپایی به فشار فزاینده مصرف‌کنندگان، سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران برای شروع کربن‌زدایی پرتفوی‌های خود پاسخ می‌دهند – دلیل بزرگ اروپایی‌ها برای طبقه‌بندی جغرافیایی. آنها به دنبال مکان‌های جدیدی برای سرمایه‌گذاری هستند زیرا چنین سرمایه‌گذاری‌هایی که از آخرین فناوری استفاده می‌کنند، نسبت به دارایی‌های قدیمی که به زیرساخت‌های قدیمی‌تر و قدیمی‌تر متکی هستند، کارآمدتر و کم‌مصرف کربن هستند. علاوه بر این، شرکت های نفتی، به ویژه در اروپا، به دنبال سوخت های فسیلی هستند. جیمز تامپسون از بانک جی پی مورگان چیس دریافته است که همبستگی تاریخی بین قیمت بالای نفت و مخارج بالای سرمایه در نفت و گاز برای 11 غول بزرگ انرژی بخش خصوصی شکسته شده است – پدیده ای که او تا حدی به شرکت های بزرگ واگذار می کند. پول بیشتر برای پروژه های کم کربن.

چنین پروژه‌هایی به‌ویژه در میان شرکت‌های اروپایی و در بسیاری از مکان‌هایی که سرمایه‌گذاری‌های هیدروکربنی جدید آنها در حال رشد هستند، واقعاً در حال رشد هستند. در ماه مه گذشته انی با Sonatrach، شرکت نفت دولتی الجزایر، قراردادی برای توسعه هیدروژن سبز از منابع تجدیدپذیر منعقد کرد. BP همین کار را در موریتانی انجام می دهد و TotalEnergies از تولید انرژی های تجدیدپذیر در آفریقای جنوبی حمایت کرده است. با نگاهی به شمال، سال گذشته شل نزدیک به 2 میلیارد دلار برای Nature Energy، یک تولیدکننده دانمارکی گاز طبیعی «تجدیدپذیر» پرداخت کرد.RNG) از چیزهایی مانند ضایعات کشاورزی ساخته شده است. اسوالد کلینت از برنشتاین، یک کارگزار، “عصر ادغام گیگا” در انرژی سبز به رهبری غول های اروپایی را پیش بینی می کند. تنها در سال گذشته، شرکت‌های بزرگ نفتی 22 قرارداد انرژی‌های تجدیدپذیر امضا کردند که پنج مورد از آنها به 12 میلیارد دلار رسید. آقای کلینت معتقد است که در سال 2030، بزرگ‌های اروپایی می‌توانند تقریباً نیمی از مخارج سرمایه‌ای خود را صرف طرح‌های کم کربن کنند.

ادغام عمودی

تنظیم مجدد شمال به جنوب سوپرمجرها هنوز کامل نشده است. bp هنوز در حال انجام برخی سرمایه گذاری ها در خلیج مکزیک است و در ماه دسامبر خرید 4.1 میلیارد دلاری Archaea، یک سازنده آمریکایی را تکمیل کرد. RNG. شل و توتال انرژی روی قطر شرط بندی می کنند LNG. اکسون موبیل پروژه گازی در موزامبیک را دو برابر می کند. شورون در حال توسعه یک پروژه نفتی در قزاقستان است و بنا به گزارش ها، مذاکرات با دولت الجزایر در مورد ذخایر عظیم شیل این کشور را احیا می کند. اما این سرمایه‌گذاری‌ها به‌طور فزاینده‌ای مانند استثنا به نظر می‌رسند تا قاعده. آینده اکتشاف انرژی بسیار باریک تر، کمی سبزتر و بسیار طولی تر به نظر می رسد. ■

برای اینکه در صدر بزرگ‌ترین داستان‌های کسب‌وکار و فناوری قرار بگیرید، در آخرین خبر، خبرنامه هفتگی مختص مشترکین ما ثبت‌نام کنید.