دبلیوHITE STEAM از آب های Okuhida Onsengo در شمال برفی ژاپن سرچشمه می گیرد. هر ساله هزاران حمام کننده از سراسر کشور برای غوطه ور شدن در این چشمه های آب گرم مقدس سفر می کنند. در همین حال، در پایین جاده، مخازن زیرزمینی چشمه در حال استفاده جدید هستند: دسامبر گذشته نیروگاه زمین گرمایی ناکائو شروع به استفاده از بخار از آنها برای تولید برق کرد. این نیروگاه با حداکثر توان خروجی 1998 کیلووات می تواند برق 4000 خانوار را تامین کند.

تخمین زده می شود که ژاپن با بیش از 100 آتشفشان فعال، دارای منبع بالقوه زمین گرمایی 23 گیگاوات باشد. این نشان دهنده یک منبع تغذیه پایدار، شبانه روزی و کربن صفر است که معادل خروجی 23 راکتور هسته ای است. اما گیاه ناکائو نادر است – ژاپن ذخایر عظیم زمین گرمایی خود را به سختی توسعه داده است. فقط 2٪ مورد بهره برداری قرار گرفته اند. انرژی زمین گرمایی 0.3 درصد از کل برق کشور را تامین می کند. ژاپن پس از آمریکا و اندونزی سومین پتانسیل بزرگ زمین گرمایی در جهان را دارد، اما از نظر تولید برق زمین گرمایی در رتبه دهم قرار دارد و پس از کشورهایی مانند کنیا، دارای امکانات کمتری است. برای کشوری که به شدت به انرژی وارداتی وابسته است و در حال حاضر تلاش می کند به تعهد خود برای کربن زدایی اقتصاد خود تا سال 2050 عمل کند، این یک فرصت بزرگ از دست رفته است.

صنعت انسن (چشمه آب گرم) گسترده و تأثیرگذار ژاپن مانع اصلی توسعه زمین گرمایی است. اگرچه بسیاری از زمین شناسان بر این باورند که احتمال کمی وجود دارد که گیاهان زمین گرمایی بر استخرهای حمام تأثیر منفی بگذارند (که معمولاً با سفره های زیرزمینی بسیار کم عمق تر از مخازن هیدروترمالی که کاوشگران زمین گرمایی به دنبال آن هستند پر می شوند)، صنعت onsen متقاعد نشده است. “دولت برای گردشگری خود به چشمه های آب گرم متکی است – اگر چشمه های آب گرم به دلیل ادامه ساخت نیروگاه های زمین گرمایی ناپدید شوند، چه خواهند کرد؟” ساتو یوشییاسو، نایب رئیس انجمن اونسن ژاپن، یک گروه صنعتی بزرگ، که مخالف “توسعه سرکش” زمین گرمایی است، می گوید. 3000 تفرجگاه آب گرم ژاپن به طور معمول رضایت لازم برای ادامه توسعه را دریغ می کنند. و این واقعیت که آنها عمیقاً در فرهنگ ژاپنی ریشه دارند و سالانه حدود 130 میلیون بازدید کننده را جذب می کنند، تا حد زیادی دولت را از عقب نشینی منصرف کرده است.

موانع دیگری برای توسعه زمین گرمایی وجود دارد. حدود 80 درصد ذخایر ژاپن در پارک های ملی قرار دارد. بخش اعظم ژاپن کوهستانی است که هزینه های ساخت و ساز را افزایش می دهد. زمین‌شناسی زیرزمینی آن نیز نسبتاً پیچیده است، با لایه‌هایی از سنگ‌های سخت که حفاری از آن‌ها دشوار است. در حالی که کشورهایی مانند اندونزی که انرژی زمین گرمایی زیادی تولید می‌کنند، اغلب نیروگاه‌های نسبتاً بزرگ و متصل خوبی دارند، نیروگاه‌های ژاپنی معمولاً کوچک و پراکنده هستند. ایهارا ساچیو از مؤسسه اطلاعات زمین گرمایی، یک اتاق فکر در سایتاما، نزدیک توکیو، می گوید: زمین گرمایی در ژاپن “امیدبخش” است، اما نیازمند “تلاش مجدانه” است.

همانطور که ژاپن در واکنش به بحران نفتی دهه 1970 نشان داد، با اراده سیاسی کافی، هیچ یک از این موانع غیرقابل عبور نیست. در آن زمان، ابتکاری به نام “پروژه آفتاب” برای ترویج منابع انرژی جایگزین، از جمله خورشیدی، هیدروژن و زمین گرمایی راه اندازی کرد. سازمان توسعه انرژی های نو و فناوری صنعتی (NEDO)، یک نهاد دولتی که در سال 1980 به عنوان بخشی از این تلاش تأسیس شد، یک ارزیابی سراسری از پتانسیل زمین گرمایی را انجام داد. با وجود مخالفت شدید صنعت onsen، این امر منجر به ساخت ده‌ها نیروگاه زمین گرمایی در سراسر کشور شد. تا سال 1996، بیش از 500 مگاوات ظرفیت تولید اضافه شد.

با تثبیت قیمت نفت و راه اندازی نیروگاه های هسته ای بیشتر، شور و شوق ژاپن برای انرژی زمین گرمایی کاهش یافت. اما فروپاشی نیروگاه اتمی فوکوشیما در سال 2011 که افکار عمومی را به مخالفت با انرژی هسته ای تبدیل کرد، جهش دیگری را به همراه داشت. ژاپن اکنون امیدوار است که تولیدات زمین گرمایی را تا سال 2030 سه برابر کند. مشاغل و دولت های محلی بیش از 50 سایت احتمالی را برای ساخت نیروگاه های جدید زمین گرمایی در نظر می گیرند.

برای این منظور، دولت همچنین به نسل بعدی فناوری زمین گرمایی چشم دوخته است. ژاپن و آمریکا اخیراً توافق نامه ای برای همکاری در پروژه های زمین گرمایی، از جمله در تحقیق برای زمین گرمایی فوق بحرانی – که شامل حفر چاه های عمیق برای دسترسی به سیالات فوق داغ است، امضا کردند. NEDO در حال کار بر روی یک پروژه آزمایشی برای زمین گرمایی فوق بحرانی است و قصد دارد تا سال 2050 تولید برق در مقیاس بزرگ را آغاز کند. آقای ایهارا معتقد است که چنین فناوری های پیشرفته ای می تواند تضمین کند که زمین گرمایی بیش از 10 درصد از ترکیب انرژی ژاپن را تامین می کند. (وزارت انرژی آمریکا قصد دارد تا سال 2050 8.5 درصد از تولید برق آمریکا را از زمین گرمایی تامین کند.)

در کوتاه مدت، نیروگاه های زمین گرمایی معمولی راه بهتری برای کاهش انتشار کربن ژاپن باقی می مانند. توسعه آنها کمی ساده تر می شود. جدول زمانی ارزیابی های زیست محیطی اخیرا از بیش از یک دهه به هشت سال کاهش یافته است. قوانین مربوط به توسعه زمین پارک ملی حدود یک دهه پیش کاهش یافت. شاید امیدوارکننده‌تر این باشد که برخی از تولیدکنندگان انرژی زمین گرمایی، مانند Cenergy، که کارخانه را در ناکائو اداره می‌کند، در حال توسعه راه‌های نوآورانه خود برای آرام کردن مخالفان هستند.

آب داغ بازیافت شده از توربین های کارخانه، طبق معمول، مستقیماً به زیر زمین بازگردانده نمی شود. به انسن های محلی لوله می شود. اوچینو ماسامیتسو، مالک محلی ونسن، می‌گوید: دو طرف از یک موقعیت برد-برد لذت می‌برند. به نظر می رسد که این همکاری باعث ایجاد علاقه به استفاده از آب های گرم به روش های دیگر نیز شده است. برخی از خانوارهای محلی از گرمای خود برای پرورش میوه های استوایی مانند موز و میوه اژدها استفاده می کنند. آقای اوچینو با رضایت آه می کشد: «زمین گرمایی، رویاهای زیادی را می گشاید».■